Proponowane zmiany w rozporządzeniu EGiB - czyli kto za tym stoi?

    Jak wynika z informacji podanych przez GUGiK w dniu 21 lipca 2022 r. Pani p.o. GGK wystąpiła do Ministra Rozwoju i Technologii z wnioskiem o wpisanie do wykazu prac legislacyjnych zmiany rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków.

Jakie zmiany GUGiK proponuje? 

    Do najważniejsze zmian zaproponowanych do wprowadzenia w rozporządzeniu w sprawie ewidencji gruntów i budynków należą m.in.:

1. wprowadzenie możliwości wykazania adresu do korespondencji, w tym adresu do e-doręczeń;
2. możliwość wydawania wypisów z rejestru gruntów dla wybranych działek ewidencyjnych oraz likwidacja uproszczonych wypisów z rejestru gruntów;
3. wprowadzenie na stałe specjalnego trybu ustalania przebiegu granic działek ewidencyjnych zajętych pod cieki i zbiorniki wodne;
4. przywrócenie możliwości oznaczenia arkusza mapy w identyfikatorze działki ewidencyjnej;
5. dopuszczenie szczególnego sposobu numeracji działek po uzgodnieniu z WINGiK;
6. zmiana sposobu tworzenia jednostek rejestrowych;
7. uproszczenie zasad zaliczania gruntów do użytków B, Ba i Bi.

    Nie wiem jakie konkretnie rozwiązania zostaną ostatecznie zaproponowane, ale już po samej  propozycji, co do kilku zmian należy stanowczo zaprotestować, ponieważ jest to propozycja powrotu do zamieszania i bałaganu w prowadzeniu ewidencji gruntów i budynków. Dotyczy to przede wszystkim zmian w pkt 4 i 5 czyli sprawy obecności arkusza w identyfikatorze działki i sposobu numeracji działek. 

Czym są arkusze? 

    Podział na arkusze jest pozostałością po papierowym prowadzeniu ewidencji gruntów, w sytuacjach kiedy obręby dotyczyły dużego obszaru i nie można ich było w żaden sposób zmieścić na jednym arkuszu mapy ewidencyjnej. Wprowadzano wtedy podział na arkusze w ramach obrębu, a dla wygody prowadzenia egib numerację działek prowadzono w sposób ciągły w ramach arkusza.

Obecne uregulowania prawne 

    Obecne rozporządzenie ws. ewidencji gruntów i budynków zakłada, że zgodnie § 44 ust. 5 numer arkuszy powinny być sukcesywnie eliminowane i powinny zniknąć najpóźniej do 31 grudnia 2024 r.

"W przypadku gdy w dotychczasowej numeracji działek ewidencyjnych występuje oznaczenie arkusza mapy ewidencyjnej, numer działki ewidencyjnej pozostawia się w dotychczasowej postaci do czasu ustalenia nowych identyfikatorów, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2024 r."

    Na etapie procesu legislacyjnego rozporządzenia ws. egib pojawiały się pewne obawy związane z usunięciem oznaczenia arkusza z identyfikatora działki. Zostało to jednak przeanalizowane i szczegółowo wyjaśnione i w rezultacie zaakceptowane przez uczestników procesu legislacyjnego.

    W wyjaśnieniach szczególnie podkreślano, że: "Podział na arkusze jest pozostałością po ewidencji papierowej i już dawno powinien zostać wyeliminowany. Podział na arkusze jest niezrozumiały dla obywateli i w skali kraju jest znikomy. Ponadto utrudnia informatyzację.(...)Obawy dotyczące konieczności przeprowadzenia modernizacji ewidencji gruntów i budynków są w tym względzie nieuzasadnione, ponieważ organ prowadzący ewidencję ma m. in. możliwość dokonania nowego podziału na obręby z uwzględnieniem istniejącego podziału na arkusze (...)".

    Przedstawiona argumentacja była poprzedzona w 2021 r. analizami i pozostaje dalej aktualna. Nie powinno się więc dokonywać żadnych zmian w tej kwestii w rozporządzeniu ws. egib, a  oznaczenia arkuszy powinny być sukcesywnie eliminowane. 

Skala problemu 

   Z analizy obecnych danych egib wynika, że działek z występującymi oznaczeniami arkuszy w identyfikatorach działek jest ok. 3,7 mln co stanowi tylko ok. 10% wszystkich działek (wykres poniżej).

Wszystkich powiatów, w których występują oznaczenia arkuszy jest 116, a w  kilkunastu z nich problem jest do usunięcia błyskawicznie, ponieważ udział działek z arkuszem w stosunku do wszystkich działek nie przekracza 1%. Są to powiaty wymienione poniżej:

Jak widać z przedstawionej powyżej tabeli są nawet powiaty z jedną lub dwoma działkami, w których jest oznaczenie arkusza może być przypadkowe. 

 

Więcej działań może być potrzebnych w pozostałych powiatach, w których oznaczenia arkusza występuje przy każdej działce ewidencyjnej.

Jak rozwiązać problem? 

    W większości przypadków jedynym działaniem koniecznym do pozbycia się arkuszy jest ich zwyczajne usunięcie i co ważne nie spowoduje to dublowania się identyfikatorów i problem w 3,1 mln działek zniknie, a pozostanie jedynie 600 tys. działek, dla których usuniecie oznaczenia arkuszy powoduje brak unikalności identyfikatora, a to już jest tylko ok. 2% wszystkich działek w Polsce.

    Tak więc powiaty, w których występuje problem powinny podjąć stosowne działania, zamiast lobbować u Pani p.o. GGK czy w Ministerstwie Rozwoju i Technologii przywrócenie arkusza w identyfikatorze. Czasu jest jeszcze bardzo dużo i sprawa jest do zrealizowania, a uzyskany porządek w ewidencji gruntów i budynków - bezcenny. 

Numeracja działek powstających z podziału? 

    Podobnie jak w przypadku oznaczenia arkusza przepisy powinny pozostać w obecnym kształcie ze względu na dążenie do ujednolicenia prowadzenia ewidencji gruntów i budynków, co jest konieczne dla jej sprawnego i powszechnie zrozumiałego funkcjonowania. Tak jak poprzednio kilkanaście powiatów w Polsce powinno się dostosować do większościowego systemu numeracji działek.

 Aktualny przepis zakłada, że nowe numery działek nadawane przy podziale (§ 7 ust. 6) są tworzone jako ułamek q/p, w którym q jest liczbą naturalną oznaczającą numer działki ewidencyjnej pierwotnej podlegającej podziałowi, zaś p jest najmniejszą liczbą naturalną umożliwiającą wyróżnienie każdej nowej działki ewidencyjnej. Stare numery obowiązują do wykonania modernizacji ewidencji gruntów i  budynków § 44 ust. 6., który stanowi, że:  "W przypadku gdy do czasu wejścia w życie rozporządzenia stosowany był inny niż określony w § 7 ust. 6 sposób oznaczania nowych działek ewidencyjnych, dotychczasowy sposób ich oznaczania może być dalej stosowany do czasu przeprowadzenia modernizacji ewidencji, o której mowa w art. 24a ustawy."

Podsumowanie

    Poruszone dwa tematy nie powinny być zmieniane, tylko dlatego, że lokalnie wymaga to pracy od organów prowadzących ewidencję gruntów i budynków. Jest jeszcze dużo czasu na dostosowane, ale trzeba to zacząć robić, a nie szukać możliwości zmiany przepisów, aby pozostało tak jak jest! A swoją drogą ciekawe czy są jakieś oficjalne wystąpienie w tych kwestiach i czyje one są oraz jakie jest w nich uzasadnienie?

    Jednorodna ewidencja gruntów i budynków jest w interesie państwa, ponieważ jest znacznie łatwiejasza i tańsza do prowadzenia, a także zrozumiała dla obywateli.

Do propozycji pozostałych zmian mam nadzieję odnieść się w najbliższym czasie.