Problem tzw. "pieczątkowców"

    Problem tzw. "pieczątkowców" odnosi się do praktyki, w której geodeta uprawniony podpisuje (firmuje swoimi uprawnieniami) operaty i inne dokumenty geodezyjne, wykonane przez osoby lub firmy nieposiadające takich uprawnień, bez należytego nadzoru nad realizacją tych prac. Czyli mamy na myśli takie sytuacje, w których rola tzw. "pieczątkowca" ograniczają się jedynie do formalnego „przybicia pieczątki” na dokumentach, bez angażowania się w proces ich tworzenia, ani w kontrolę ich jakości. 

Jaka jest skala problemu? 

 Problem jest podnoszony od lat, ale nikt wcześniej nie zbadał dokładnie jego skali. Z ankiety Geoforum wynika, że jest to największy problemem wykonawców geodezyjnych podnoszony przez 39 % badanych.

Próbowałem problem zbadać w 2024 r., ale nie uzyskałem potrzebnych danych z powiatowych rejestrów prac geodezyjnych. Dopiero po wygraniu dwóch spraw w Wojewódzkich Sądach Administracyjnych, jest lepiej z dostępem do danych, ale także pojawiają się oporni i już w stosunku do 57 jednostek odmawiających udostępnienia danych wystąpiłem już do Samorządowych Kolegiów Odwoławczych ze stosownymi odwołaniami od wydanych decyzji lub ze skargami do Wojewódzkich Sądów Administracyjnych. W pięciu jednostkach po decyzjach SKO otrzymałem już stosowne dane, a status pozostałych spraw przedstawiam poniżej.

    Lista powiatów, które nie udostępniły danych wydając decyzje administracyjne, które zaskarżyłem do SKO (36). W sprawach są już pierwsze rozstrzygnięcia SKO, które potwierdzają, że dane powinny zostać udostępnione. Linki do tych rozstrzygnięć zostały umieszczone w ostatnie kolumnie o nazwie Status. Zachęcam do lektury, bo jest tam wiele ciekawych informacji, które mogą być przydatne na przyszłość w uzyskiwaniu informacji w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. 
LP TERYT↓↑ Powiat↓↑ kw 2022↓↑ kw 2023↓↑ kw 2024↓↑ kw 2025↓↑ Status↓↑
10212lwówecki????Decyzja SKO
20223wrocławski????Decyzja SKO
30264Wrocław????SKO
40262Legnica????Decyzja SKO
50602biłgorajski????SKO_WSA
60603chełmski????SKO
70605janowski????Decyzja SKO
80608lubartowski????Decyzja SKO
90614puławski????SKO
101202brzeski????SKO
111206krakowski????SKO
121207limanowski????SKO
131261Kraków????SKO
141213oświęcimski????SKO
151407kozienicki????WSA-SKO
161408legionowski????SKO
171432warszawski zachodni????SKO
181419płocki????Decyzja SKO
191426siedlecki????SKO
201436zwoleński????SKO
211464Siedlce????SKO
221816rzeszowski????SKO
232002białostocki????SKO
242061Białystok????SKO
252401będziński????Decyzja SKO
262402bielski????SKO_WSA
272412rybnicki????SKO
282461Bielsko-Biała????SKO-WSA
292476Świętochłowice????SKO
302479Żory????WSA-SKO
313012krotoszyński????WSA-SKO
323021poznański????SKO
333025średzki????SKO


Wykaz powiatów, które nie udostepniły danych i w stosunku do wystąpiłem do WSA ze skargą na bezczynność (19)
LP TERYT↓↑ Powiat↓↑ kw 2022↓↑ kw 2023↓↑ kw 2024↓↑ kw 2025↓↑ Status↓↑
10202dzierżoniowski????WSA
20261Jelenia Góra????WSA
30262Legnica????WSA
40609lubelski????WSA
50611łukowski????WSA
60620zamojski????WSA
70663Lublin????WSA
81204dąbrowski????WSA
91205gorlicki????WSA
101218wadowicki????WSA
111465Warszawa????WSA
121806kolbuszowski????WSA
131818stalowowolski????WSA
141862Przemyśl????WSA
151863Rzeszów????WSA
162408mikołowski????WSA
172462Bytom????WSA
182473Rybnik????WSA
193024szamotulski????WSA

Powyższe sprawy doprowadzę konsekwentnie do końca, zgodnie z rozpoczętymi procedurami skargowymi. Natomiast aby zakończyć analizy udało się pozyskać dane wszystkich powiatów z Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii, który przeprowadzał podobne ankiety za okres od 1 stycznia 2023 r. do 15 sierpnia 2025 r., za co serdecznie dziękuję.


    Dane uzyskane z moich zapytać uzupełnione do dane z GUGiK są już materiałem, który pozwala problem przedstawić całościowo i wyciągnąć z tego stosowne wnioski. W uzyskanych danych jest dużo błędów w numerach uprawnień, ale także wiele przypadków występowania numerów uprawnień, które już nie są aktywne. Nie zawsze jest to błąd, ale aby można to sprawdzać trzeba w wykazie geodetów uprawnionych dodać informacje o dacie wygaśnięcia uprawnień. Apeluję więc do GUGiK o wprowadzenie takiej przydatnej zmiany. Zmiana było obiecana, ale jak dotąd nie została wprowadzona.

  Na podstawie danych ze wszystkich powiatów okazało się, że w pierwszym półroczu 2025 r. na 8100 aktywnych geodetów uprawnionych tylko ok. 50% z nich pracowało dla jednej firmy. Druga połowa obsługiwała już dwie i więcej firm, a rekordzista obsłużył swoimi podpisami aż 20 firm.


Poniżej przedstawiam całą listę "rekordzistów", tj. 141 geodetów uprawnionych, którzy w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 30 czerwca 2025 r. obsłużyli swoimi podpisami przynajmniej 10 firm wykonujących prace geodezyjne.

Liczba firm, dla których rekordziści podpisywali operaty

LP Uprawniony↓↑ Rok 2022↓↑ Rok 2023↓↑ Rok 2024↓↑ Rok 2025↓↑ 2022-2025↓↑
1Uprawniony11920201730
2Uprawniony21520182126
3Uprawniony31217171720
4Uprawniony41414141320
5Uprawniony51013131219
6Uprawniony6315181219
7Uprawniony7141211919
8Uprawniony812127719
9Uprawniony9121010619
10Uprawniony1091110619
11Uprawniony111373519
12Uprawniony121016121318
13Uprawniony1319131318
14Uprawniony14161712718
15Uprawniony151012111317
16Uprawniony1671314817
17Uprawniony1791213717
18Uprawniony1834111216
19Uprawniony191012141216
20Uprawniony20915111116
21Uprawniony21811111016
22Uprawniony221499816
23Uprawniony231088816
24Uprawniony2412117716
25Uprawniony25589616
26Uprawniony26119111015
27Uprawniony27811101015
28Uprawniony2851211915
29Uprawniony291399915
30Uprawniony3010910815
31Uprawniony31979715
32Uprawniony32111113615
33Uprawniony33511121414
34Uprawniony346881114
35Uprawniony35710101014
36Uprawniony3661010914
37Uprawniony3751010914
38Uprawniony38498914
39Uprawniony397711814
40Uprawniony40111114714
41Uprawniony411252414
42Uprawniony42412121213
43Uprawniony432711813
44Uprawniony4491010713
45Uprawniony45566613
46Uprawniony469105313
47Uprawniony473791212
48Uprawniony48789912
49Uprawniony496810912
50Uprawniony50688812
51Uprawniony515710812
52Uprawniony52766712
53Uprawniony53658712
54Uprawniony548117712
55Uprawniony55668712
56Uprawniony5611118712
57Uprawniony573118612
58Uprawniony585109512
59Uprawniony59459512
60Uprawniony60538412
61Uprawniony611123312
62Uprawniony62255911
63Uprawniony63159911
64Uprawniony64557911
65Uprawniony65101110911
66Uprawniony66287811
67Uprawniony67577811
68Uprawniony684911811
69Uprawniony696109811
70Uprawniony70478811
71Uprawniony71765811
72Uprawniony72897711
73Uprawniony73077711
74Uprawniony74687711
75Uprawniony75488711
76Uprawniony769107711
77Uprawniony77467611
78Uprawniony78297611
79Uprawniony791076611
80Uprawniony80378611
81Uprawniony81975611
82Uprawniony82599611
83Uprawniony83596511
84Uprawniony84577511
85Uprawniony858107511
86Uprawniony868104511
87Uprawniony87643411
88Uprawniony88447411
89Uprawniony89796411
90Uprawniony90598411
91Uprawniony91965411
92Uprawniony92788411
93Uprawniony931197311
94Uprawniony94985211
95Uprawniony95977910
96Uprawniony96778910
97Uprawniony97888810
98Uprawniony98789810
99Uprawniony99687810
100Uprawniony100789710
101Uprawniony101025710
102Uprawniony102868710
103Uprawniony103798710
104Uprawniony104599710
105Uprawniony1051077710
106Uprawniony106569710
107Uprawniony107779610
108Uprawniony108685610
109Uprawniony109599610
110Uprawniony110977610
111Uprawniony111785510
112Uprawniony112765510
113Uprawniony113687510
114Uprawniony114699510
115Uprawniony115558510
116Uprawniony116765510
117Uprawniony117388510
118Uprawniony118685510
119Uprawniony119789510
120Uprawniony120977510
121Uprawniony121866510
122Uprawniony122865510
123Uprawniony123487510
124Uprawniony124467510
125Uprawniony125876510
126Uprawniony1261107510
127Uprawniony127984410
128Uprawniony128484410
129Uprawniony129465410
130Uprawniony130565410
131Uprawniony131745410
132Uprawniony132755410
133Uprawniony133367410
134Uprawniony134266410
135Uprawniony135536410
136Uprawniony136875410
137Uprawniony137685410
138Uprawniony138257310
139Uprawniony139576310
140Uprawniony140685310
141Uprawniony141683310

    Przełożenie na liczbę podpisanych operatów dla pierwszych  trzech "pieczątkowców" przedstawiam na poniższym wykresie.


  Nie trzeba zbyt duże wyobraźni, aby uświadomić sobie, że jest to niemożliwe, aby obsłużyć swoją osobą kilkanaście firm w ciągu roku, więc taka sytuacja budzi wiele podejrzeń i część środowiska geodezyjnego jest zbulwersowana działaniem "pieczątkowców". Problem powinien być potraktowany poważnie. Natomiast dlaczego użyłem określenia "część"? Otóż dlatego, że ogólnie ok. 1200 osób w okresie 2022-2025 wspierało swoimi podpisami przynajmniej 5 różnych firm więc generalnie te osoby nie widzą problemu w działaniu tzw. "pieczątkowców".

    Opisane powyżej działania typowych "pieczątkowców" są jednak niedopuszczalne z punktu widzenia etyki zawodowej, ale także przepisów prawa, bo jeżeli geodeta jedynie podpisuje dokumenty bez weryfikacji lub fałszywie potwierdza wykonanie pracy, może zostać oskarżony o fałszowanie dokumentów (art. 270 kk) lub poświadczenie nieprawdy (art. 271 kk), co może skutkować grzywną, ograniczeniem wolności lub pozbawieniem wolności do 5 lat. 

    Nie jest jednak moją rolą badanie szczegółów w poszczególnych przypadkach, więc zostawiam to Głównemu Geodecie Kraju i Wojewódzkim Inspektorom Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego, którzy mają w ręku wszelkie uprawnienia i możliwości mechanizmy do zbadania sprawy i wyciągnięcia odpowiednich wniosków, aby proceder "pieczątkowców" zakończyć albo zalegalizować. Należy tylko brać przy tym pod uwagę, że nie można zabronić posiadaczom uprawnień wykonywania prac geodezyjnych, pod warunkiem, że rzeczywiście sami je realizują. 

    Jedyne czego nie mają, to chęci aby to zrobić, więc od nacisków środowiska będzie zależało czy problem zostanie rozwiązany. Tym bardziej, że dochodziły do mnie sygnały, że w grupie tzw. pieczątkowców jest wielu przedstawicieli Służby Geodezyjnej i Kartograficznej, w tym geodeci powiatowi, a to nie wystawia tej służbie najlepszego świadectwa. Niestety po sprawdzeniu potwierdzam ten fakt, a jak pokazała ankieta Geoforum.pl, przeważająca część uczestników negatywnie ocenia wykonywanie jakichkolwiek prac geodezyjnych przez pracowników Służby Geodezyjnej i Kartograficznej, a ich działanie jako pieczątkowców negatywnie ocenia aż 75% uczestników ankiety.

A jak sytuacja wygląda w praktyce pokazuję na przykładzie trzech Geodetów Powiatowych. Pierwszy z nich, wciąż zwiększa liczbę operatów firmowanych w jednym roku i jak tak dalej pójdzie, to w tym roku  przekroczy już 2000 operatów, bo do końca czerwca miał już 1023. Czy tak powinno być pozostawiam ocenie WINGiK i GGK.

 
Liczba prac Geodety Powiatowego zajmującego obecnie drugie miejsce także wszystko wskazuje na to ,że w tym roku liczba prac przekroczy 500.
  I trzecie miejsce na podium, ze średnią ok. 130 prac rocznie.

 
    W proponowanej nowelizacji ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne zmieniany jest wprawdzie  art. 11, ale nawet gdyby te zmiany, które określam jako szkodliwe, weszły w życie to i tak nie rozwiążę to problemu "pieczątkowców".  
    Natomiast bardzo cieszył mnie działanie GUGiK, o którym poinformowano w piątek (19.09.2025 r.), że zebrano dane z rejestru prac geodezyjnych obejmujące okres od 1.01.2023 r. do 15.08.2025 r. i przeprowadzono podobne analizy stwierdzając, że "pieczątkowiec" rekordzista w tym okresie (lekko ponad dwa i pół roku) był kierownikiem w 8481 pracach geodezyjnych. O szczegółach można przeczytać na stronie GUGiK.
 
    
    GUGiK nie zapowiedział co będzie z tym robił, ale zapowiedział kontrolę osób ze Służby Geodezyjnej, które wykonują prace geodezyjne. Do tej pory nic o takiej kontroli nie wiadomo, a nowy Główny Geodeta Kraju nie wypowiedział się jeszcze w przedmiotowej sprawie. A sprawa jest mu znana, bo przez wiele lat pełnił funkcję Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego.
 
    Jak dotąd (24 października 2025 r.) nie przedstawiono żadnego rozwiązania, wiec poniżej przedstawiam ogólna propozycję, która opiera się na mojej wiedzy i doświadczeniu.          
 

Propozycja rozwiązania 

     Jako rozwiązanie na przyszłość proponuję utworzenie Centralnego Rejestru Prac Geodezyjnych (CRPG) prowadzonego przez Głównego Geodetę Kraju, w którym rejestracji podlega każda praca zanim wejdzie do systemy informatycznego PODGiK.

    W trakcie rejestracji w CRPG sprawdzana jest posiadanie odpowiednich uprawnień do asortymentu pracy,  prowadzenie działalności gospodarczej oraz ewentualne inne wymogi formalne. Po sprawdzeniu tych wymogów CRPG pozwala na zarejestrowanie takiej pracy systemowi powiatowemu w swojej bazie danych. Także każdorazowa modyfikacja pracy i przyjmowanie do kontroli wymaga zgłoszenia do CRPG. Schematycznie ideę funkcjonowania CRPG przedstawiłem poniżej.


Jakie korzyści wynikają z zaproponowanego rozwiązania?

    Do podstawowych korzyści wynikających z wprowadzenia   Centralnego Rejestru Prac Geodezyjnych należy zaliczyć:

  1. Pełny monitoring prac geodezyjnych z całej Polski w jednym miejscu:
    • asortymenty,
    • lokalizacje, 
    • terminy weryfikacji, opóźnienia,
    • kierownicy, 
    • możliwość monitorowania prac pracowników SGiK, 
    • przychody z prac geodezyjnych.  
  2. Standaryzacja rejestrów prac geodezyjnych w powiatach. 
  3. Eliminacja sprawozdawczości w powiatach dotyczącej prac geodezyjnych.
  4. Ułatwienia dla wykonawców i geodetów, bo każdy będzie mógł zobaczyć wszystkie swoje prace i ich statusy.

Realność realizacji i koszty

    Propozycja jest bardzo realna do wprowadzenia, choć wymaga drobnych zmian w przepisach, natomiast koszty są niewielkie i tylko po stronie GUGiK. W powiatach systemy powiatowe jedynie zanim wprowadzą zmiany w swoich rejestrach będą musiały wywołać odpowiednią usługę GUGiK i przesłać najpierw zmianę do CRPG, a po jej akceptacji wprowadzić w systemie powiatowym.

Jakie mogą być problemy ?

    Rozwiązanie jest stosunkowo proste więc większych problemów nie powinno być. Jedynym mankamentem jest sytuacja, kiedy CRPG będzie miało awarię, to wtedy nie da się zarejestrować pracy geodezyjnej, ale są to sytuacje bardziej teoretyczne niż zdarzające się w praktyce.

 Inne możliwe rozwiązania

    Przedstawię je w niebawem, ale najpierw chciałby skoncentrować się na powyższej propozycji, ponieważ jest ona najtańsza i najmniej ingerująca w obecny system. 

 

2 komentarze:

  1. Panie Waldemarze, nie dziwią mnie powiaty z Dolnego Śląska. A zwłaszcza moja Jelenia Góra. Brak odpowiedzi ma swój konkretny powód, którego początku należy szukać min. 2017 r. Sytuacja w MODGIK to jedno, ale wieksze oburzenie powoduje fakt, że DWINGIK miał doskonałą wiedzę i... nie można powiedzieć, że nic nie robił.

    OdpowiedzUsuń
  2. Rozwiązania na przyszłość to ważna sprawa, w moim przekonaniu jedynym to gwarantującym jest ustawa o zawodzie i samorządzie zawodowym zawodu zaufania publicznego. I tam powinien być umocowane repozytorium operatów technicznych, wzorem działającego od 2018 r. rozwiązania prowadzonego przez Krajową Radę Notarialną — CENTRALNE REPOZYTORIUM ELEKTRONICZNYCH WYPISÓW AKTÓW NOTARIALNYCH. I taką propozycję złożyłem współautorom społecznego projektu ustawy o zawodzie mierniczym i szmg. Ale to przyszłość. Natomiast ja się pytam, co będzie z tymi zdarzeniami liczonymi w tysiącach? Czy i kto je rozliczy? Czy WINGiK-owie mieli i mają ustawowy obowiązek monitorowania wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie GiK przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia? A może WINGiKowie musieli mieć polecenia od GGK-jak się niektórzy tłumaczą? A może cała ta afera zostanie zamieciona pod tzw. dywan!

    OdpowiedzUsuń

W załączeniu komentarz do bloga Waldemar Izdebski